Çin'den Deprem Tahmini İçin Zhangheng 1-02 Uydusu: Uzayda Uluslararası İş Birliği

Çin ve İtalya Ortaklığında Yeni Deprem Uydusu Fırlatıldı

Çin, 14 Haziran 2025'te uzaydan yeryüzü sarsıntılarını takip edecek gelişmiş Zhangheng 1-02 uydusunu başarıyla uzaya gönderdi. Bu adım, Çin'in doğal afet süreçlerinde öncü teknolojiler kullanma hedefini bir kez daha gözler önüne serdi. İtalya'yla iş birliği içinde geliştirilen uydu, Çin'in önde gelen roketlerinden Long March-2D ile Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'nden uzaya taşındı. Uydu ismini, yaklaşık 1.800 yıl önce ilk sismometreyi icat eden Çinli bilim insanı Zhang Heng’den alıyor.

Zhangheng 1-02, Çin'in sivil uzay programında doğal afetlerin izlenmesine ayrılmış ilk operasyonel platform özelliğini taşıyor. Altı yıl boyunca görev yapacak uydu, toplamda dokuz farklı ölçüm cihazı ile donatıldı. Bunların arasında Çin ve İtalya’nın beraber geliştirdiği elektrik alanı dedektörü ile İtalya menşeili yüksek enerji parçacık dedektörleri de bulunuyor.

Deprem Erken Uyarı Sistemlerinde Uzaydan Yeni Dönem

Bu yeni nesil uydu, global elektromanyetik alanların yanı sıra iyonosfer hareketleri ve fırtına oluşumlarını da neredeyse anlık olarak izleyebiliyor. En çok dikkat çekense, doğal afet başlangıcında ortaya çıkan elektromanyetik dalgalanmalardaki ani değişimleri yakalaması. Özellikle yeryüzünde meydana gelen depremlerden önce veya sırasında oluşabilen bu değişiklikler, gelecekte deprem erken uyarı sistemlerinin uzay tabanlı destekle bir üst seviyeye kadar taşınabileceğini gösteriyor.

Çin yetkilileri, uydudan elde edilecek verilerin tüm uluslararası araştırmacılarla da paylaşılacağını ve bu gelişmenin afet tahminlerinde evrensel bilgi akışını güçlendireceğini belirtiyor. Bilimsel cihazlar sayesinde bilim insanları, Dünya’nın manyetik alanı, yüksek enerji parçacıkları ile ilgili detaylı analizler yapabilecek ve olası doğal afetin izini uzaydan sürebilecek.

Bu fırlatma, Çin’in 2025 uzay ajandasında önemli bir yere sahip. Zhangheng 1-02’nin yanı sıra, Avrupa ile ortaklaşa yürütülen SMILE uzay teleskobu projesi ve Tianwen-2 asteroid görevleri de gündemde. Özellikle farklı ülkelerle ortak projelere ağırlık verilmesi, Çin’in küresel uzay araştırmalarında kendine daha fazla yer ayırmak istediğinin işareti olarak değerlendiriliyor.

Çin’in Kuşak ve Yol İnisiyatifi kapsamında dışa açılma politikası, uzay alanındaki iş birliklerine de yansıyor. Zhangheng 1-02’nin hem afet izleme konusunda sunduğu potansiyel, hem de uluslararası platformlarda oluşturduğu sinerji, önümüzdeki yıllarda gökyüzünde daha fazla bayrak bir araya gelecek gibi görünüyor.