Çin 35 Milyar Dolarlık Ticaret Anlaşmasını Askıya Aldı: ABD-Çin Ticaretinde Çöküş Riski

ABD-Çin Arasındaki Ticaret Savaşında Yeni Perde: Anlaşma Askıda, Tarifeler Devam Ediyor

Ticaret savaşı kavramı kulağa sıkıcı gelebilir ama şu an ABD ile Çin arasında yaşananlar iş dünyası için âdeta bir gerilim filmi. 35 milyar dolarlık ticaret anlaşmasının geleceği pamuk ipliğine bağlı. 12 Ağustos’a kadar ek süre alınamadı; taraflar masadan kalkınca, çözüme dair umutlar da azaldı. Eksik kalan anlaşma yüzünden Çin'e uygulanan ülkeye özel tarife oranları şu anda askıda tutuluyor ama ABD’nin mevcut politikaları uyarınca Çin’den ithal edilen ürünlere hâlâ %10’luk vergi uygulanıyor.

Tüm bu süreçte mahkemeler de hikâyeye dahil oldu. 28 Mayıs’ta ABD’de bir federal mahkeme, Trump döneminde uygulamaya konulan Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA) kapsamındaki bazı tarifeleri, hukuka aykırı bularak iptal etti. Kanada, Çin ve Meksika için devreye giren bu karar, işler değişmeden hemen önce devreye girdi. Ancak temyiz mahkemesi, nihai karar 31 Temmuz’da verilecek diyerek kararda yürütmeyi durdurdu. Yani işler, final kararına kadar eskisi gibi devam edecek.

ABD tarafında ise süreç hiç kolay ilerlemiyor. Normalde, Çin’e yönelik planlanan %125’lik vergi artışı bir süre bekletilip %10’da sabitlenmişti. Maliye Bakanı Scott Bessent, Temmuz ayında yeni bir anlaşma ihtimali için umut dolu açıklamalar yaptı, "Tarifeler yükselecek mi?" sorularını unutturmak istedi. Ama sonuç gelmedi. Kısaca, iki ülke de orta yolu bulamayınca hem tarifeler belirsizliğe gömüldü hem de iş dünyası eli kolu bağlı kaldı.

Tarife Savaşları Avrupa’yı da Sardı: Milyarlarca Dolar Tehdit Altında

Sadece ABD ile Çin değil, Avrupa Birliği de bu karışık durumda rol alıyor. ABD, haziran başında devreye almayı planladığı %50’lik Avrupa tarifesini 9 Temmuz’a erteleyince, Avrupa’dan ithal edilen ürünler bekleme odasına alındı. Ama risk bitmiş değil. Yalnızca bu tarifeler bile Amerika’dan ihraç edilen tam 8 milyar dolarlık ürünü (özellikle viski gibi kalemleri) tehdit ediyor. Üstelik yeni bir gerilimle bu rakam 20 milyar dolara kadar sıçrayabilir.

Legal tartışmalar, son dakika değişen takvimler ve askıda kalan anlaşmalar; hepsi şirketlerin iş planlarını zora sokuyor. Çin ve ABD, 35 milyar dolarlık ticaret anlaşmasını hayata geçirip tarifeleri ortadan kaldırabilecek mi? Belki de asıl soru bu. Ancak şimdilik sadece beklentiler ve sürpriz mahkeme kararları var. Özellikle iş dünyası için bu süreç, yüksek ticaret anlaşması riski ve geleceği öngörememek anlamına geliyor.